Przeciwwskazania do laserowej korekcji wzroku

Laserowa korekcja wzroku umożliwia pacjentom skutecznie i trwale wyeliminować takie wady, jak krótkowzroczność, dalekowzroczność, starczowzroczność czy astygmatyzm. Pozwala tym samym pozbyć się uciążliwych w codziennym funkcjonowaniu okularów i soczewek kontaktowych. Jednak wykonanie zabiegu laserowego nie jest możliwe w każdym przypadku. Zdarza się, że ryzyko wystąpienia powikłań i skutków ubocznych przewyższa potencjalne korzyści. Decyzja, czy pacjent jest odpowiednim kandydatem do zabiegu, zapada podczas kwalifikacji do zabiegu laserowej korekcji wzroku.

Jak wygląda kwalifikacja do zabiegu laserowej korekcji wzroku?

Podczas wizyty kwalifikującej, trwającej około 2 godzin, specjaliści wykonują badania diagnostyczne i prowadzą rozmowę z pacjentem. Na podstawie wywiadu i wykonanych badań decydują, czy pacjent kwalifikuje się do zabiegu laserowej korekcji wzroku. Dobierają również optymalną dla pacjenta metodę zabiegu.

Czynniki decydujące o kwalifikacji do zabiegu:

• Wiek pacjenta i stabilność wady wzroku

Do zabiegu kwalifikuje wiek mieszczący się w przedziale od 21 do ok. 45 r.ż, ponieważ wówczas wada wzroku jest najbardziej stabilna, co oznacza, że przynajmniej przez ostatni rok nie nastąpiły u pacjenta znaczące zmiany w wartościach dioptrii

• Stan zdrowia pacjenta

Przeciwwskazaniem do wykonania zabiegu laserowej korekcji wzroku jest występowanie u pacjenta chorób ogólnoustrojowych, takich jak cukrzyca, choroby autoimmunologiczne np. toczeń, reumatoidalne zapalenie stawów, a także u kobiet ciąża oraz karmienie piersią

• Stan zdrowia oczu

Pacjent nie może mieć chorób oczu, takich jak zaćma, jaskra, stożek rogówki (keratokonus), zwyrodnienie plamki żółtej. Ponadto przeciwwskazaniem do wykonania zabiegu laserowego jest występowanie zarówno zespołu suchego oka w zaawansowanej formie, jak też infekcji oczu.
Szczególne wymagania dotyczą rogówki, ponieważ zabieg laserowy polega na jej modelowaniu. Obecność blizn na rogówce może wpłynąć na skuteczność zabiegu i zwiększać ryzyko powikłań. Ponadto rogówka powinna mieć odpowiednią grubość. Jeżeli jest zbyt cienka, to pacjent może nie zostać zakwalifikowany do zabiegu.

• Stopień wady wzroku

Stopień wady wzroku musi mieścić się w określonych granicach z uwagi na bezpieczeństwo i skuteczność wykonywanego zabiegu laserowego. Do zabiegów kwalifikowani są pacjenci z wadami: krótkowzroczności do -10 dioptrii, dalekowzroczności do +4-6 dioptrii oraz astygmatyzmu do ok. 5 dioptrii.

Przeciwwskazania do laserowej korekcji wzroku – kto nie powinien poddawać się zabiegowi?

Można zauważyć, że wymienione przeciwwskazania w zróżnicowany sposób dyskwalifikują pacjenta do wykonania zabiegu laserowej korekcji wzroku. Mianowicie, albo bezwzględnie uniemożliwiają wykonanie zabiegu, albo względnie, odraczają jedynie w czasie wykonanie zabiegu.

Kiedy nie należy przeprowadzać zabiegu laserowej korekcji wzroku?

Przeciwwskazania bezwzględne do laserowej korekcji wzroku to stany, które całkowicie uniemożliwiają przeprowadzenie zabiegu z powodu wysokiego ryzyka wystąpienia komplikacji lub braku oczekiwanych rezultatów. Badania kwalifikacyjne przed zabiegiem pozwalają wykluczyć przeciwwskazania bezwzględne i wpływają na bezpieczeństwo i skuteczność laserowej korekcji wzroku.

Przeciwwskazania bezwzględne obejmują:

• występowanie u pacjenta chorób ogólnoustrojowych (cukrzyca, toczeń, reumatoidalne zapalenie stawów) osłabia organizm i może negatywnie wpłynąć na skuteczność zabiegu i przebieg rekonwalescencji
• współistniejące choroby oczu (jaskra, zaćma, stożek rogówki, zwyrodnienie plamki żółtej) powodują, że zabieg nie zapewni oczekiwanych rezultatów. W przypadku jaskry zabieg laserowy nie zatrzyma zachodzących zmian w nerwie wzrokowym osoby chorej. Podobnie dzieje się w przypadku zmian zachodzących wskutek innych chorób oczu, np w zwyrodnieniu plamki żółtej receptory siatkówki nie są w stanie przekazać prawidłowego obrazu do nerwu wzrokowego, zatem skorygowanie wady wzroku nie miałoby wpływu na lepsze widzenie. Stożek rogówki jako choroba postępująca sprawia, że rogówka staje się coraz cieńsza, przez co podejmowanie działania na niej jest zbyt ryzykowne.
• jednooczność, gdy pacjent widzi tylko na jedno oko ryzyko wystąpienia powikłań jest bardziej niebezpieczne, gdyż nie można skompensować jednego oka drugim, to może prowadzić do znaczącej utraty widzenia; w przypadku jednooczności preferowane są inne metody korekcji (okulary, soczewki kontaktowe)
• zbyt wysoka wada wzroku (krótkowzroczność powyżej 10 dioptrii, dalekowzroczność do +4-6 dioptrii, astygmatyzm do ok. 5 dioptrii), powodem zbyt wysokiej wady bywa uszkodzenie nerwu wzrokowego, a zabieg laserowy nie przywróci prawidłowego funkcjonowania nerwu wzrokowego
• zespół suchego oka, gdyż zabieg laserowy mógłby spowodować zaostrzenie tej dolegliwości oraz znacznie opóźnić powrót do dobrej, zdrowej kondycji oczu

Kiedy zabieg korekcji wzroku nie jest wskazany?

Przeciwwskazania względne do laserowej korekcji wzroku to warunki, które nie wykluczają zabiegu całkowicie, ale mogą odroczyć go w czasie. Pacjenci z przeciwwskazaniami względnymi mogą zostać zakwalifikowani do zabiegu, jeśli spełnią określone warunki lub zostanie odpowiednio zminimalizowane ryzyko wystąpienia powikłań.

Przeciwwskazania względne mogą dotyczyć:

• wieku (poniżej 21 lub powyżej 45 r.ż)
• niestabilnej wady wzroku (wymagana stabilność wady dotyczy jej występowania przez okres minimum 12 miesięcy)
• zmian hormonalnych w organizmie (ciąża, karmienie piersią, choroby tarczycy). Zmiany hormonalne, które pojawiają się u kobiet w okresie ciąży i laktacji mogą wpływać na odchylenia wady wzroku. Podobna sytuacja występuje u osób z nieustabilizowanym poziomem hormonów, w szczególności TSH.
• infekcje wirusowe i bakteryjne w obrębie oczu zwiększają ryzyko wystąpienia pooperacyjnych skutków ubocznych
• obniżona odporność organizmu, przejściowo, np. wskutek występującej u kobiet miesiączki

Są to czynniki zmienne w czasie, które dyskwalifikują pacjenta tymczasowo z powodu zbyt dużego ryzyka wystąpienia powikłań pooperacyjnych. Korekcja wad wzroku nie może odbywać się kosztem zdrowia pacjenta.

Niezakwalifikowanie pacjenta do określonego zabiegu z powodu występujących przeciwwskazań to eliminacja skutków ubocznych. Uwzględniając indywidualne uwarunkowania pacjenta można dobrać optymalną metodę korekcji wzroku. Odrzucenie jednej metody korekcji wzroku otwiera możliwości zastosowania metod alternatywnych.

Jakie są alternatywy do laserowej korekcji wzroku?

Jeśli pacjent nie kwalifikuje się do zabiegu laserowej korekcji wzroku albo dobrowolnie z niej zrezygnuje, to może skorzystać z rozwiązań alternatywnych. Wybór odpowiedniej opcji zależy od indywidualnych potrzeb pacjenta oraz stanu zdrowia oczu. Dla tych, którzy nie chcą poddać się operacji oczu, przeznaczone są nieinwazyjne alternatywy, jak tradycyjne okulary oraz bogata oferta soczewek kontaktowych. Wśród nich znajdują się soczewki noszone w nocy, które modelują rogówkę, poprawiając widzenie w ciągu dnia. Ta metoda nosi nazwę ortokorekcji i oprócz zalet ma wadę w postaci tymczasowego efektu korekcji, utrzymującego się tylko przez ograniczony czas. Terapia wzroku może poprawić funkcje wzrokowe bez potrzeby operacji. Przeznaczona jest dla pacjentów z problemami związanymi z pracą mięśni oczu lub widzeniem obuocznym (zez, niedowidzenie, leniwe oko).
Jeśli pacjent oczekuje trwalszych zmian, to może skorzystać z możliwości, jakie daje wykonanie zabiegu operacyjnego w postaci implantu soczewek fakijnych (ICL), wymiany soczewki wewnątrzgałkowej (RLE) czy przeszczepu rogówki (keratoplastyki).