Rogówka to przezroczysta i wypukła część znajdująca się na powierzchni gałki ocznej. Dzięki swojej unikalnej budowie odpowiada za prawidłowe załamywanie światła i ochronę wewnętrznych struktur narządu wzroku. Ze względu na umiejscowienie rogówka jest narażona na wpływ czynników środowiskowych oraz uszkodzenia mechaniczne. W dzisiejszym wpisie wyjaśnimy, jak zbudowana jest rogówka oka, gdzie się znajduje oraz jakie pełni funkcje w procesie widzenia. Przybliżymy też najważniejsze metody diagnostyki schorzeń rogówki.
Rogówka (łac. cornea) to przezroczysta struktura znajdująca się w przedniej części gałki ocznej, pokrywająca tęczówkę, źrenicę i komorę przednią. To właśnie ona jest pierwszą warstwą, przez którą światło wnika do oka. Wraz z soczewką tworzy główny układ optyczny, odpowiadając za jednoczesne łamanie i skupianie promieni świetlnych, tak aby tworzyć wyraźny obraz. W przeciwieństwie do soczewki, kształt (wypukłość) rogówki nie jest regulowany. Oznacza to, że siła skupiania promieni świetlnych przez rogówkę jest stała.
Co ciekawe, rogówka jest najbardziej unerwioną tkanką w organizmie człowieka, co czyni ją niezwykle wrażliwą. Ponieważ posiada dużo zakończeń nerwowych (około 400 razy więcej niż skóra), to najmniejsze tarcie czy zadrapanie, a nawet tylko jej dotknięcie, może być bolesne. Rogówka oczna nie posiada naczyń krwionośnych – substancje odżywcze czerpie z cieczy wodnistej i naszych łez. Grubość rogówki wynosi około 0,5-0,6 mm w centralnej części i zwiększa się ku obwodowi.
Choć rogówka w oku jest bardzo cienką strukturą, składa się aż z sześciu warstw. Oto one:
Nabłonek przedni – najbardziej zewnętrzna warstwa rogówki, nawilżana przez film łzowy. Chroni rogówkę przed czynnikami zewnętrznymi, a dzięki zdolności do szybkiej regeneracji pomaga w gojeniu drobnych uszkodzeń.
Błona Bowmana (blaszka graniczna przednia) – cienka, ale sztywna warstwa zbudowana z włókien kolagenowych, nadająca rogówce kształt.
Zrąb rogówki (istota właściwa) – najgrubsza część, składająca się głównie z wody i kolagenu. Odpowiada za przejrzystość, elastyczność i wytrzymałość strukturalną rogówki.
Warstwa Duy – wyjątkowo wytrzymała warstwa rogówki, która została odkryta dopiero w 2013 roku przez prof. Harmindera Duę z Uniwersytetu z Nottingham. Odgrywa istotną rolę w utrzymaniu integralności rogówki.
Błona Descemeta (blaszka graniczna tylna) – cienka, ale odporna warstwa kolagenu, stanowiąca swego rodzaju barierę ochronną i mechaniczne wzmocnienie rogówki.
Nabłonek tylny – najbardziej wewnętrzna warstwa rogówki, regulująca gospodarkę wodną. Jej zadaniem jest wchłanianie wody z innych warstw, tak aby zapewnić rogówce idealną przejrzystość.
Rogówka jest bardzo ważną częścią oka. Pełni szereg kluczowych funkcji i jest niezbędnym elementem układu wzrokowego.
Funkcje rogówki oka obejmują:
Rogówka oka jest narażona na różne choroby. Jednym z najczęstszych schorzeń jest stożek rogówki. Przypadłość ta polega na ścienieniu rogówki i jej uwypukleniu w centralnej części, co powoduje pogorszenie się wzroku. Diagnostyka stożka rogówki polega najczęściej na wykonaniu badania okulistycznego lampą szczelinową, jednak w tym badaniu widoczne są jedynie zaawansowane przypadki choroby. W przypadku delikatniejszych zmian może być konieczne wykonanie dodatkowych badań, takich jak topografia i pachymetria rogówki.
Inne choroby rogówki to m.in.:
Diagnostyka i metody leczenia zależą od rodzaju schorzenia, dlatego tak ważne jest wczesne wykrycie problemu.
Jakie zioła na oczy? – naturalne metody poprawy wzroku i łagodzenia dolegliwości
Od jakiego wieku można zacząć nosić soczewki kontaktowe? Czy młodzież może z nich korzystać?
Odwarstwienie siatkówki – co warto wiedzieć o tej poważnej chorobie oczu?
Piekące i szczypiące oczy – najczęstsze przyczyny i skuteczne metody leczenia
