Migrena oczna – przyczyny, objawy i metody leczenia

Migrena oczna, znana również jako migrena z aurą wzrokową, to schorzenie, które często bywa mylone z typowym bólem głowy. Charakteryzuje się jednak specyficznymi objawami, które pomagają w jej rozpoznaniu. W tym wpisie przedstawimy, jak odróżnić migrenę oczną od innych rodzajów bólów głowy, jakie są jej przyczyny oraz jakie metody diagnostyczne i sposoby leczenia mogą pomóc w walce z tym uciążliwym problemem zdrowotnym.

Czym jest migrena oczna?

Migrena oczna to specyficzna forma migreny, która objawia się zaburzeniami widzenia przed lub w trakcie wystąpienia bólu głowy. Dotyczy około 20% przypadków osób cierpiących na migrenowe bóle głowy. Częściej jest diagnozowana u kobiet niż u mężczyzn i zazwyczaj pojawia się między 20 a 50 rokiem życia. Charakterystycznym objawem migreny ocznej jest przemijająca utrata widzenia w jednym oku (aura wzrokowa), trwająca zazwyczaj do 30 minut. Pojawia się również ból głowy typu migrenowego utrzymujący się od kilku godzin do kilku dni. Przyczyny migreny ocznej są złożone i nie do końca poznane. Wśród czynników ryzyka znajdują się uwarunkowania środowiskowe i genetyczne.

Jakie są objawy migreny ocznej?

Migreny z aurą wzrokową, zwane również migrenami ocznymi, objawiają się głównie zaburzeniami widzenia, takimi jak:

• mrożenie lub migotanie światła,
• zanikanie części pola widzenia,
• kłopoty z ostrością obrazu,
• plamy przed oczami,
• podwójne widzenie,
• zygzakowate linie,
• zmiany w wielkości widzianych przedmiotów,
• nadwrażliwość na światło.

Te objawy, w różnym nasileniu, pojawiają się do godziny przed napadem bólu głowy typu migrenowego. Ból głowy od oczu jest bardzo silny, jednostronny i pulsujący. Wiele osób doświadcza także problemów żołądkowych (nudności i wymioty), zawrotów głowy, mrowienia kończyn oraz zaburzeń mowy, równowagi i czucia w trakcie migreny okulistycznej.

Przyczyny migreny oczu

Jak już wspomnieliśmy, przyczyny migreny oczu nie są do końca jasne, ale wiadomo, że są związane z zaburzeniami naczyniowymi i nerwowymi. W przypadku migreny okulistycznej lekarze wskazują zarówno wpływ czynników środowiskowych, jak i cech dziedziczonych po przodkach.

Migrenowe bóle głowy od oczu mogą mieć różne przyczyny, w tym:

• stres – jednym z głównych wyzwalaczy migreny jest przewlekły stres, który powoduje napięcie w organizmie,
• zmiany hormonalne – wahania hormonów, np. podczas menstruacji czy ciąży, mogą nasilać objawy migreny,
• zmiany pogody – zmiany ciśnienia, wilgotności czy temperatury mogą wpływać na ból głowy nad oczami, ponieważ mogą powodować zmiany w przepływie krwi i napięciu naczyniowym, 
• zmiany trybu życia – nieregularny sen, odwodnienie, nadmierny wysiłek fizyczny czy nadużywanie alkoholu, kofeiny lub tytoniu mogą indukować atak migreny u osób podatnych na te czynniki, ponieważ mogą zaburzać równowagę metaboliczną i hormonalną organizmu,
• czynniki pokarmowe – niektóre substancje zawarte w jedzeniu, takie jak tyramina, histamina, glutaminian sodu czy aspartam, mogą wywoływać lub nasilać migrenę, 
• czynniki genetyczne – dużą rolę w występowaniu migren upatruje się w podłożu genetycznym.

Przyjmuje się, że decydującą rolę odgrywa kilka czynników jednocześnie.

Jak diagnozuje się migrenę oczną?

Diagnostyka migreny ocznej opiera się na przeprowadzeniu szczegółowego wywiadu medycznego z pacjentem oraz wykonaniu badań neurologicznych. Lekarz pyta pacjenta o częstotliwość i nasilenie bólów głowy od oczu, objawy towarzyszące migrenie, występowanie czynników wywołujących bóle, stosowane leki oraz historię chorób w rodzinie. Jeśli lekarz podejrzewa migrenę oczu z aurą, mogą być zlecone dodatkowe badania, takie jak tomografia komputerowa lub rezonans magnetyczny głowy, elektroencefalografia, badania krwi czy badania okulistyczne w celu wykluczenia innych przyczyn zaburzeń wzrokowych.

Jak radzić sobie z migreną oczną?

Atak migreny ocznej może być naprawdę uciążliwy. Jednak są sposoby, które mogą pomóc złagodzić nieprzyjemne objawy. Przede wszystkim należy stosować przepisane przez lekarza leki na migrenę – zażyj je jak najszybciej, gdy zaczyna się atak. Najlepiej zrobić to w ciągu pierwszych 15 minut. Jeśli nie masz leków przeciwbólowych na receptę, możesz spróbować zażyć niesteroidowe leki przeciwzapalne: większość pacjentów sięga po ibuprofen, aspirynę czy naproksen. Gdy zaczyna się napad migrenowy, najlepiej udać się w ciche, spokojne i zacienione miejsce. Podczas ostrego ataku migreny okulistycznej pomocne mogą być ciepłe lub zimne okłady – mogą one pomóc w rozluźnieniu mięśni i naczyń krwionośnych, co może zmniejszyć ból głowy od oczu. W takich przypadkach ulgę mogą przynieść również techniki relaksacyjne, takie jak medytacja, joga, ćwiczenia oddechowe czy słuchanie muzyki.

Zapobieganie migrenie ocznej

Choć migrena oczna jest stanem, któremu trudno jest całkowicie zapobiec, można podjąć pewne kroki w celu zmniejszenia częstości i intensywności objawów. Oto kilka wskazówek:

• unikaj wyzwalaczy migreny – najlepiej ograniczyć spożycie kofeiny i alkoholu,
• dbaj o zdrowy tryb życia, odpowiednią higienę snu, zrównoważoną dietę oraz nawodnienie,
• skonsultuj się z lekarzem – specjalista może zalecić odpowiednie leki profilaktyczne lub przeciwbólowe,
• dbaj o zdrowie oczu – regularne badania wzroku i unikanie nadmiernego wysiłku oczu mogą pomóc w zmniejszeniu ryzyka migreny ocznej.

Kiedy należy udać się do lekarza z migreną oczną?

Migrena oczna jest stosunkowo rzadką formą migreny i zazwyczaj nie stanowi zagrożenia dla wzroku. Niemniej jednak może być bardzo uciążliwa i wpływać na jakość życia. Czasami zaburzenia wzrokowe i silny, pulsujący ból głowy mogą być sygnałem innych problemów zdrowotnych, które warto zbadać. Jeśli bóle głowy nad oczami są bardzo intensywne, często nawracają lub utrzymują się dłużej niż godzinę, zawsze zaleca się konsultację z lekarzem. Specjalista pomoże ustalić przyczynę dolegliwości i zaproponować odpowiednie leczenie. Dodatkowo warto umówić się na wizytę w celu wykluczenia poważniejszych schorzeń.