Zaburzenia widzenia – objawy i przyczyny. O czym świadczą problemy ze wzrokiem?

Dobry wzrok często doceniamy dopiero wtedy, gdy go utracimy. Aby nie zostać mądrym po szkodzie, należy dbać o zdrowie oczu. Naszej uwadze nie mogą umknąć najmniejsze zmiany widzenia. Przyczyny zaburzeń widzenia mogą być różne, od błahych i przejściowych po poważne i wymagające pilnej interwencji.

Czym są zaburzenia widzenia?

Zaburzenia widzenia to różnego rodzaju nieprawidłowości powodujące pogorszenie widzenia. Najczęściej to osłabienie ostrości wzroku, nastręczające trudności z wyraźnym widzeniem przedmiotów, zarówno z bliska, jak i z daleka. Niekiedy może również pojawić się podwójne widzenie, czyli widzenie dwóch obrazów tego samego przedmiotu lub zawężenie pola widzenia. Inną postacią zaburzeń widzenia jest utrata części pola widzenia, np. widzenie tunelowe lub ubytek widzenia bocznego. Mogą także pojawić się różnego rodzaju dodatkowe wrażenia wzrokowe, takie jak mroczki lub błyski. Zaburzeniom widzenia towarzyszy niekiedy ból oczu oraz uczucie dyskomfortu przy jasnym świetle (fotofobia).

Najczęstsze przyczyny zaburzenia widzenia, na co zwrócić uwagę?

Zaburzenia widzenia mogą być spowodowane wieloma czynnikami, zarówno bezpośrednio związanymi z oczami, jak i wynikającymi z ogólnego stanu zdrowia lub chorób neurologicznych.

Przyczyny zaburzeń widzenia to:

1. Wady refrakcji oka, jak krótkowzroczność, która sprawia problemy z widzeniem na daleką odległość, dalekowzroczność powoduje trudności z widzeniem z bliska, astygmatyzm, w którym niewyraźne widzenie wynika z nieregularnego kształtu rogówki lub soczewki. Starczowzroczność związana jest z naturalną utratą zdolności akomodacji pojawiającą się z wiekiem.

2. Choroby oczu, np. zaćma (katarakta) powoduje zmętnienie soczewki, co prowadzi do pogorszenia ostrości widzenia.

• Jaskra przyczynia się do wzrostu ciśnienia w oku, co prowadzi do uszkodzeń nerwu wzrokowego i może powodować utratę widzenia obwodowego.
• Zwyrodnienie plamki żółtej (AMD) to związane z wiekiem uszkodzenie plamki odpowiedzialnej za widzenie centralne.
• Odwarstwienie siatkówki, czyli oddzielenie siatkówki od naczyniówki może prowadzić do ślepoty.
• Zespół suchego oka, w następstwie którego występuje niedobór łez, powoduje dyskomfort i zamglone widzenie.

3. Choroby ogólnoustrojowe, takie jak:

• Cukrzyca, która powoduje retinopatię cukrzycową, uszkadzającą naczynia krwionośne siatkówki.
• Nadciśnienie tętnicze może prowadzić do retinopatii nadciśnieniowej i wywoływać zmiany w naczyniach siatkówki.
• Niedokrwistość wpływa na obniżenie ilości tlenu w siatkówce i może powodować pogorszenie widzenia.
• Choroby tarczycy związane z obrzękiem tkanek oczodołu powodują podwójne widzenie i ból oczu.

4. Problemy neurologiczne, np. migrena z aurą wywołuje przemijające błyski, mroczki lub linie świetlne. W następstwie przewlekłego lęku i stresu może pojawić się napięciowy ból mięśni, głowy oraz narządu wzroku, jak również zmęczenie oczu
i przemijające zaburzenie wzroku.

Chwilowe zaburzenia widzenia – skąd się biorą?

Krótkotrwałe zaburzenie widzenia może wystąpić z różnych powodów, takich jak:

• przemęczenie oczu
• migrena
• stres, długotrwałe napięcie i brak snu
• leki, np. antyhistaminowe, rozszerzające źrenice
• alkohol i substancje psychoaktywne
• nagłe zmiany oświetlenia, np. przejście z ciemnego pomieszczenia do jasnego
• ekspozycja na intensywne światło – np. patrzenie na słońce lub refleksy świetlne.
• padaczka płata potylicznego może powodować chwilowe omamy wzrokowe lub utratę widzenia
• hipoglikemia, czyli niedobór glukozy we krwi może objawiać się zamazanym widzeniem

Jakie są najczęstsze problemy ze wzrokiem?

Najczęstsze problemy ze wzrokiem spowodowane są zaburzeniami refrakcji i chorobami oczu. Zaburzenia refrakcji wynikają z nieprawidłowego ogniskowania światła na siatkówce, co prowadzi do krótkowzroczności i nadwzroczności. W astygmatyzmie zamazany obraz jest skutkiem nieregularnego kształtu rogówki lub soczewki. Starczowzroczność spowodowana jest zmniejszoną elastycznością soczewki, występującą u ludzi w podeszłym wieku.

Problemy ze wzrokiem powodują choroby oczu, takie jak zaćma, jaskra, zwyrodnienie plamki żółtej (AMD), zespół suchego oka czy retinopatia cukrzycowa.

Jak korygować i leczyć zaburzenia wzrokowe?

Korekcja i leczenie zaburzeń wzrokowych zależą od ich rodzaju, przyczyny i stopnia zaawansowania. Wady refrakcji korygowane są za pomocą okularów dostosowanych do wady wzroku. Soczewki kontaktowe są wygodną alternatywą dla okularów, dostępną w różnych wariantach (soczewki miękkie, twarde, jednodniowe, miesięczne, toryczne dla astygmatyków). Wymagają odpowiedniej higieny.

Zabiegi chirurgiczne, zapewnia trwałą korekcję wady wzroku i obejmują m.in. różne metody laserowej korekcji wzroku, np. FEMTOLASIK, SMILE czy EBK. Laserowa korekcja wzroku polega na takim wymodelowaniu kształtu rogówki aby promienie świetlne skupiały się w odpowiednim miejscu na siatkówce. Wszczepienie soczewek fakijnych (ICL) jest alternatywą dla laserowej korekcji u osób z dużą wadą wzroku. Wymiana soczewki (RLE) polega na zastąpieniu naturalnej soczewki zaawansowanym implantem wieloogniskowym, który pozwala na całkowite pozbycie się okularów korekcyjnych, również do bliży – np. w przypadku zaawansowanej presbiopii (starczowzroczności).

Zaburzenia wzrokowe wynikające z występowania chorób oczu wymagają leczenie występujących chorób. W przypadku zaćmy jest to leczenie chirurgiczne, które polega na usunięciu zmętniałej soczewki i wszczepieniu sztucznej. W leczeniu jaskry stosuje się leki obniżające ciśnienie wewnątrzgałkowe.

Problemy ze wzrokiem – kiedy zacząć się martwić?

Problemy ze wzrokiem nie zawsze sygnalizują obecność groźnych chorób. Jeśli problemom ze wzrokiem towarzyszą inne objawy, takie jak ból głowy, nudności czy nagła utrata widzenia trzeba udać się do lekarza.

Należy zacząć się martwić i podjąć działania, gdy:

• Pojawią się nagła zmiany w widzeniu, np. rozmycie obrazu, utrata pola widzenia, „ciemna plama” w środku lub po bokach widzenia, podwójne widzenie (dwojenie w jednym lub obu oczach).
• Nagłe trudności w rozróżnianiu kolorów.
• Ból oka.
• Mroczki, rozbłyski światła, „falujący obraz”.
• Problemy z widzeniem w ciemności.
• Długotrwałe łzawienie, pieczenie lub swędzenie oczu, chroniczna suchość oczu, której nie łagodzą krople nawilżające.