Zapalenie rogówki – przyczyny, objawy, rodzaje i leczenie

Rogówka to wypukła, zewnętrzna część gałki ocznej zlokalizowana w jej przedniej części. Spełnia bardzo ważną funkcję w procesie widzenia – jej zadaniem jest jednoczesne łamanie i skupianie promieni świetlnych na siatkówce, umożliwiające nam ostre widzenie. Aby mechanizm przebiegał prawidłowo, rogówka musi być całkowicie transparentna (przezroczysta). Przy zapaleniu dochodzi do zaburzenia jej przejrzystości, a co za tym idzie – utraty ostrości widzenia. Dlatego chorobę należy jak najszybciej zacząć leczyć.

Czym jest zapalenie rogówki?

Zapalenie rogówki (łac. keratitis, ang. keratitis) to bolesny stan zapalny przezroczystej górnej warstwy oka pokrywającej tęczówkę i źrenicę, czyli rogówki. Jego przyczyną bywają infekcje, drobne urazy, zbyt długie noszenie soczewek kontaktowych lub obecność ciała obcego w oku. Stan ten objawia się bólem, niewyraźnym widzeniem oraz nadwrażliwością na światło. Nieleczone zapalenie rogówki może prowadzić do poważnych powikłań, w tym utraty wzroku. Dlatego nie można lekceważyć jego objawów i w przypadku ich wystąpienia należy jak najszybciej skontaktować się z lekarzem.

Przyczyny zapalenia rogówki

Zapalenie rogówki oka może być wywołane przez różnorodne czynniki. Do najczęstszych przyczyn należą:

• infekcje bakteryjne – bakterie, np. gronkowce, paciorkowce czy pałeczki ropy błękitnej mogą dostać się do oka i spowodować stan zapalny,
• infekcje wirusowe – częstym bodźcem wywołującym zapalenie rogówki są wirusy, np. wirus opryszczki pospolitej,
• infekcje grzybicze – wywołane są przez grzyby i często wiążą się z użyciem zakażonych płynów pielęgnacyjnych do soczewek kontaktowych, jednak możliwe jest również zakażenie z powodu np. kontaktu z drewnem lub inną materią roślinną,
• urazy mechaniczne – uszkodzenia rogówki spowodowane urazami mogą prowadzić do zapalenia,
• zaburzenia w składzie i wydzielaniu filmu łzowego (np. w zespole suchego oka) – taki stan sprawia, że oko nie jest odpowiednio chronione, co z kolei może prowadzić do zapalenia rogówki,
• alergiczne choroby oczu – reakcje alergiczne mogą wywoływać podrażnienia i stan zapalny.

Rodzaje zapalenia rogówki

Zapalenie rogówki oka możemy podzielić na dwa główne rodzaje, zależnie od przyczyny. Schorzenie można sklasyfikować jako infekcyjne (bakteryjne, wirusowe, grzybicze, pasożytnicze zapalenie rogówki) oraz nieinfekcyjne (np. zapalenie rogówki wynikające z urazów oka, problemów z powiekami, zespołu suchego oka, alergii, choroby autoimmunologicznej bądź choroby układowej, czyli ogólnoustrojowej).

Objawy zapalenia rogówki

Stan zapalny rogówki może objawiać się rozmaitymi symptomami. Do najczęstszych objawów należą:

• ból oka, może być ostry lub tępy,
• zaczerwienienie oka,
• pieczenie oka,
• nadmierne łzawienie lub pojawienie się innej wydzieliny z oka,
• trudności z otwarciem powieki,
• zmętnienie widzenia,
• obniżenie ostrości wzroku,
• wrażliwość na światło,
• uczucie drobinek piasku w oku.

Diagnostyka zapalenia rogówki

Diagnostyka zapalenia rogówki oka opiera się na dokładnym i szczegółowym badaniu okulistycznym oraz wywiadzie lekarskim. Okulista może ocenić stan oka przy pomocy lampy szczelinowej i mikroskopu. Czasami pobiera się również wymaz z powierzchni rogówki, który następnie wysyła się do badania mikrobiologicznego w celu zidentyfikowania czynnika zakaźnego.

Leczenie zapalenia rogówki

Podejście do leczenia stanu zapalnego rogówki zależy od jego rodzaju. W przypadku łagodnych dolegliwości mogą wystarczyć sztuczne łzy. W zapaleniu nieinfekcyjnym stosuje się leki do oczu w postaci kropli lub maści. Natomiast w infekcyjnym zapaleniu rogówki leczenie jest specyficzne dla przyczyny:

• bakteryjne zapalenie rogówki – krople do oczu z antybiotykiem,
• grzybicze zapalenie rogówki – przeciwgrzybicze krople do oczu oraz doustne leki przeciwgrzybicze,
• wirusowe zapalenie rogówki – krople i leki przeciwwirusowe,
• pasożytnicze – krople do oczu z lekami antypasożytniczymi, czasami przeszczep rogówki.

Powikłania nieleczonego zapalenia rogówki

Zapalenie rogówki oka to poważna choroba okulistyczna, której objawów nie wolno lekceważyć. Nieleczone stany zapalne tej części oka mogą prowadzić do groźnych powikłań, takich jak zmętnienie rogówki, jej owrzodzenie, a nawet utrata wzroku.

Profilaktyka zapalenia rogówki

Ogólnie rzecz biorąc, najlepszym sposobem zapobiegania stanom zapalnym rogówki oka jest utrzymywanie higieny oczu oraz unikanie czynników ryzyka, takich jak:

• dotykanie oczu brudnymi rękami lub przedmiotami,
• zbyt długie noszenie soczewek kontaktowych lub brak właściwej pielęgnacji,
• stosowanie przeterminowanych kosmetyków do oczu,
• narażanie oka na urazy lub oparzenia.

Należy również regularnie odwiedzać swojego okulistę.

Domowe sposoby na walkę z zapaleniem rogówki

Zapalenia rogówki nie da się wyleczyć samodzielnie. Można jednak zastosować domowe sposoby, które wspomogą proces leczenia. W łagodzeniu objawów zapalenia sprawdzą się okłady z ziół, np. rumianku, ponieważ mają działanie przeciwzapalne.