Anizokoria – przyczyny, objawy i metody leczenia

Oczy są jednym z najbardziej niezwykłych narządów w ciele człowieka. Odzwierciedlają nie tylko nasze emocje, ale mogą również wiele powiedzieć o naszym zdrowiu. Anizokoria, czyli różna wielkość źrenic, dotyka około 20% społeczeństwa. W większości przypadków jest to zjawisko fizjologiczne, które jest całkowicie nieszkodliwe. Niemniej jednak czasami różnica w wielkości źrenic może być objawem chorobowym. Czym jest to tajemnicze schorzenie, jakie są jego przyczyny oraz dostępne metody leczenia? W tym artykule wyjaśnimy Ci wszystko.

Co to jest anizokoria?

Zanim powiemy, na czym polega anizokoria, warto najpierw zrozumieć, jak działa źrenica. Element ten to nic innego jak otwór w oku, położony przed soczewką, przez który światło wpada do oka. Rolą źrenicy jest regulacja ilości światła i ostrości widzenia. W warunkach słabego oświetlenia źrenica rozszerza się na skutek skurczów mięśni tęczówki, co pomaga oku lepiej widzieć w ciemności. Natomiast w jasnym świetle zwęża się, aby do siatkówki dotarła mniejsza ilość światła. Normalnie obie źrenice mają tę samą wielkość i reagują w ten sam sposób na bodźce świetlne. W przypadku anizokorii jedna źrenica może być większa od drugiej.

Najczęstsze przyczyny anizokorii

Anizokoria może mieć różne przyczyny, od fizjologicznych po poważne problemy zdrowotne. Do najczęstszych należą:

• fizjologiczna anizokoria – najczęstsza forma anizokorii, w której różne wielkości źrenic nie są związane z żadnym schorzeniem,
• urazy oka i głowy – urazy mechaniczne (np. bezpośrednie uderzenie w oko) mogą spowodować uszkodzenie mięśni odpowiedzialnych za reakcję źrenic lub struktur kontrolujących wielkość źrenicy,
• zaburzenia neurologiczne – schorzenia, takie jak udar mózgu, guzy mózgu czy stwardnienie rozsiane, mogą prowadzić do anizokorii poprzez uszkodzenia nerwów odpowiedzialnych za kontrolę źrenic,
• infekcje i stany zapalne – takie jak zapalenie tęczówki czy zapalenie spojówek, mogą powodować nierówności w wielkości źrenic,
• leki i substancje chemiczne – niektóre krople do oczu oraz leki doustne mogą powodować anizokorię; również nadużywanie substancji psychoaktywnych, takich jak kokaina, może powodować nierówność źrenicy prawego oka względem lewego,
• predyspozycje genetyczne – w rzadkich przypadkach anizokoria mieć podłoże rodzinne i być dziedziczona po przodkach (jest to anizokoria wrodzona).

Objawy towarzyszące anizokorii

Objawy anizokorii są uzależnione od jej przyczyny. Oprócz powiększonej źrenicy w jednym oku symptomy schorzenia mogą obejmować:

• bóle głowy lub szyi,
• bóle oka,
• ptozę (opadanie powieki),
• zaburzenia ostrości widzenia,
• podwójne widzenie,
• nadwrażliwość na światło (fotofobia),
• drętwienie i osłabienie,
• sztywność karku,
• zaburzenia świadomości.

Diagnostyka nierówności źrenic

Aby zidentyfikować możliwe przyczyny anizokorii, konieczne może być przeprowadzenie szeregu badań. Diagnostyka nierówności źrenic może obejmować m.in. badanie wzroku, testy reakcji źrenic na światło, a także ocenę stanu zdrowia oczu i mózgu. Dodatkowo mogą zostać zlecone testy neurologiczne oraz obrazowanie medyczne w celu wykrycia ewentualnych zaburzeń.

Metody leczenia anizokorii

Leczenie anizokorii zależy od jej przyczyny. Może obejmować:

• leczenie przyczynowe – skoncentrowane na leczeniu choroby podstawowej (np. antybiotykoterapia, leki przeciwbólowe, leczenie przeciwzapalne),
• leczenie objawowe – polegające na łagodzeniu objawów,
• obserwację – w przypadku anizokorii fizjologicznej może być zalecane jedynie regularne monitorowanie stanu źrenic,
• interwencje chirurgiczne – jeśli nierówność źrenic powstaje na skutek mechanicznych uszkodzeń oka, może być konieczna operacja.

Kiedy anizokoria jest powodem do niepokoju?

W większości przypadków różnica w wielkości źrenic nie wpływa na widzenie ani zdrowie oczu. Jeśli jednak pojawiają się niepokojące objawy lub gdy anizokoria wystąpiła nagle, nie należy zwlekać z wizytą u lekarza lub specjalisty w celu ustalenia właściwej ścieżki leczenia.

Jak zapobiegać anizokorii?

Zapobieganie anizokorii zależy głównie od jej przyczyny. W przypadkach spowodowanych urazami lub chorobami odpowiednie środki zapobiegawcze mogą pomóc zmniejszyć ryzyko wystąpienia opisywanego zjawiska:

• ochrona oczu – noszenie okularów ochronnych podczas wykonywania prac fizycznych i uprawiania sportów,
• kontrole okulistyczne – regularne wizyty u okulisty,
• unikanie substancji drażniących,
• zdrowy tryb życia – odpowiednia dieta, ćwiczenia, unikanie używek.