Zapalenie tęczówki oka jest jednym z poważniejszych schorzeń okulistycznych. Przypadłość ta przysparza pacjentowi dużego dyskomfortu i może prowadzić do groźnych komplikacji, w tym trwałych uszkodzeń wzroku. Aby uniknąć problemów, w tym utraty widzenia, kluczowe jest szybkie rozpoznanie oraz odpowiednia terapia. W tym artykule wyjaśnimy, czym dokładnie jest zapalenie tęczówki, jakie są jego przyczyny, objawy oraz jak wygląda proces diagnozy i leczenia.
Zapalenie tęczówki (iritis) to stan zapalny przedniego odcinka błony naczyniowej, obejmujący tęczówkę, często także ciało rzęskowe (wtedy mówimy o iridocyclitis). Błona naczyniowa jest środkową warstwą ściany gałki ocznej, składającą się w dużej mierze z naczyń krwionośnych. W jej skład wchodzą:
Zapalenie przedniego odcinka oka może objąć tylko jedną z tych warstw lub kilka z nich. Częstym zjawiskiem jest zapalenie tęczówki i ciała rzęskowego jednocześnie.
Zapalenie tęczówki najczęściej rozwija się jako następstwo chorób ogólnoustrojowych lub infekcji toczących się w organizmie. Czynnik chorobotwórczy może bowiem przenosić się z jednego miejsca na drugie – zdarza się to na przykład w przypadku struktur znajdujących się blisko narządu wzroku. Najczęściej ma związek z:
Odnotowuje się również przypadki zapalenia tęczówki oka po COVID-19, który osłabia odporność. Zapalenie tęczówki i ciała rzęskowego najczęściej ma podłoże bakteryjne lub wirusowe. Choroba może być również wywołana przez grzybice i alergeny.
Na skutek zapalenia tęczówki występuje szereg dokuczliwych objawów, takich jak m.in.:
Rozpoznanie zapalenia tęczówki to zadanie dla okulisty. W przypadku zaobserwowania u siebie podanych powyżej objawów to właśnie do niego powinieneś udać się w pierwszej kolejności. Diagnoza opiera się na wykonaniu kilku badań okulistycznych, takich jak:
Ogólne leczenie zapalenia tęczówki będzie zależne od tego, co jest jego przyczyną. Miejscowo stosuje się kortykosteroidy i mydriatyki (np. atropina, cyklopentolat), by zapobiec zrostom. Jeżeli zapalenie ma podłoże infekcyjne, co zdarza się rzadziej, lekarz może zalecić antybiotyk. Korzysta się również z niesteroidowych leków przeciwzapalnych, jednak mają one mniejsze znaczenie.
Wczesna diagnostyka jest kluczowa w przypadku zapalenia tęczówki oka. Ze względu na to, że to schorzenie jest bardzo poważnym stanem, wymaga jak najszybszej wizyty w gabinecie okulisty. Bagatelizowanie tej dolegliwości przez dłuższy czas może skutkować poważnymi uszkodzeniami wzroku, m.in.:
Zapalenie tęczówki oka może mieć swoje podłoże w różnorakich schorzeniach i infekcjach. Dlatego też kluczowe jest wyeliminowanie przyczyny, która może wiązać się z problemami z błoną naczyniową oka – np. wyleczenie chorego zęba, wycięcie wyrostka robaczkowego czy wyleczenie zapalenia zatok. W przypadku, gdy nie wyleczymy choroby podstawowej, samo leczenie miejscowe nie przyniesie dobrych rezultatów.
To, jak długo trwa leczenie zapalenia tęczówki, jest zależne od rodzaju stanu zapalnego oraz jego nasilenia. Schorzenie może mieć charakter ostry lub przewlekły:
Istnieją również nawracające zapalenia tęczówki, których przyczyną są m.in. skomplikowane choroby autoimmunologiczne. Kiedy stan zapalny jest wynikiem schorzeń ogólnoustrojowych, jego leczenie może trwać nawet kilka miesięcy i odbywać się we współpracy kilku lekarzy.
Zapalenie tęczówki jest chorobą, która wiąże się z ryzykiem poważnych komplikacji. Właśnie dlatego powinna być profesjonalne leczona. Pacjent powinien ściśle przestrzegać wszystkich zaleceń lekarza, aby zmniejszyć ryzyko nawrotów i powikłań. Poza tym warto regularnie wykonywać profilaktyczne badania wzroku, które pozwalają wcześnie wykryć nieprawidłowości i zachować dobrą kondycję oczu na długie lata.
