Nadmierne łzawienie oczu – co je powoduje i jak sobie z nim radzić?

Silne łzawienie oczu to częsta dolegliwość, która może mieć różnorodne przyczyny – od podrażnień i alergii, po poważniejsze schorzenia wymagające konsultacji okulistycznej. Czasami ustępuje samoistnie, ale gdy utrzymuje się dłużej lub gdy pojawia się bez wyraźnego powodu, warto poszukać jej źródła. Jakie mogą być przyczyny łzawiącego oka i jak skutecznie radzić sobie z tą przypadłością? O tym przeczytasz w dalszej części artykułu.

Czym jest nadmierne łzawienie oczu?

Film łzowy, potocznie nazywany łzami, pełni istotną funkcję w ochronie, nawilżaniu i oczyszczaniu oczu. Jest to specjalna wydzielina gromadząca się na powierzchni rogówki, która chroni oko przed ewentualnymi uszkodzeniami. Ma za zadanie nawilżać gałkę oczną oraz zapobiegać jej wysychaniu. Substancja ta ma też usuwać wszelkie zanieczyszczenia i ciała obce, jakie osiadają na powierzchni rogówki. Nadmierne łzawienie oka to stan, w którym gruczoły łzowe produkują większą ilość łez niż normalnie. Jest to naturalny mechanizm obronny organizmu, który ma na celu ochronę przed czynnikami zewnętrznymi działającymi drażniąco, takimi jak dym czy kurz. Zwykle jest to stan przejściowy, który ustępuje samoistnie po ustaniu przyczyny wywołującej. Czasami wytwarzanie nadmiernej ilości łez stanowi jednak objaw choroby lub fizjologicznej nieprawidłowości – wówczas konieczna jest interwencja medyczna.

Najczęstsze przyczyny nadmiernego łzawienia

Przyczyny łzawienia oczu mogą być różne. Wśród najczęstszych wymienia się:

• suchość oczu – paradoksalnie, sucha powierzchnia oka może pobudzać nadmierną produkcję łez jako reakcję kompensacyjną,
• zatkane kanały łzowe – przypadłość ta charakteryzuje się niedrożnością systemu odpowiedzialnego za odprowadzanie łez do nosa,
• wybrane schorzenia i choroby oczu – zaliczają się do nich m.in. kontaktowe zapalenie powieki i spojówek, zapalenie brzegów powiek, zapalenie rogówki, zapalenie błony naczyniowej w przedniej części oka, dwurzędowość rzęs, jęczmień na oku, zapalenie kanalika łzowego, idiopatyczne starcze zwężenie przewodu łzowego, pierwotna jaskra z zamkniętym kątem przesączania, podwinięte powieki, półpasiec oczny, zespół suchego oka,
• mechaniczne podrażnienia powierzchni oka – nadmierne wydzielanie łez stanowi naturalną reakcję na obecność ciała obcego w oku, kontakt z drażniącymi substancjami chemicznymi czy podwinięte rzęsy,
• podrażnienia i stany zapalne nosa oraz górnych dróg oddechowych – nadmiar łez może być wywołany nieżytem nosa (katarem), alergicznym nieżytem nosa (katarem siennym), a także innymi zakażeniami górnych dróg oddechowych.

Objawy towarzyszące nadmiernemu łzawieniu

Objawy nadmiernego wydzielania łez mogą być różne, w zależności od przyczyny. Zwykle wiąże się to z wydzielaniem łez w dużej ilości przez gruczoły łzowe. Często towarzyszy temu katar, niekiedy podpuchnięcie powiek i zaczerwienienie oczu. Obfite łzawienie może występować w reakcji na silne emocje, takie jak śmiech, smutek czy stres. Takie sytuacje często aktywują torebki łzowe i powodują chwilowe łzawienie. Dodatkowe objawy, takie jak światłowstręt, pieczenie i łzawienie oczu, ropna wydzielina jedno- lub obustronna albo inne niepokojące symptomy powinny skłonić do szybkiej wizyty u specjalisty.

Jak diagnozuje się nadmierne łzawienie oczu?

Aby ustalić przyczynę łzawiącego oka, należy udać się do lekarza okulisty. Specjalista przeprowadza szczegółowy wywiad medyczny z pacjentem oraz dokładną ocenę aparatu ochronnego oka. Oprócz wykonania standardowych badań okulista ocenia oczy pod kątem ewentualnych infekcji, stanów zapalnych czy innych schorzeń. W zależności od wyników testów oraz zebranych informacji lekarz podejmuje odpowiednie kroki w celu leczenia lub skierowania na dalszą diagnostykę.

Jak leczyć nadmierne łzawienie?

Z nadmiernym łzawieniem oczu można walczyć, stosując różne metody. W przypadku łagodnych dolegliwości warto zacząć od stosowania domowych sposobów na łzawienie oczu. Ulgę może przynieść delikatny masaż powiek, ciepłe okłady z rumianku lub przemywanie oczu solą fizjologiczną. To również doskonałe metody wspomagające leczenie takich dolegliwości, jak jęczmień, gradówka czy stany zapalne brzegów powiek. Gdy silne łzawienie oka jest wywołane alergiczną chorobą oczu lub infekcją, najczęściej stosowane są środki farmakologiczne.

Z kolei w przypadku zespołu suchego oka jednym z najskuteczniejszych sposobów leczenia jest używanie nawilżających kropli do oczu z hialuronianem sodu, czyli tzw. sztucznymi łzami. Krople uzupełniają film łzowy, nawilżając i chroniąc powierzchnię oka. Choć sztuczne łzy są dostępne bez recepty, warto skonsultować wybór preparatu z lekarzem. Natomiast jeśli przyczyną problemu są czynniki mechaniczne (np. uraz lub obecność ciała obcego w oku), wówczas konieczne może być wykonanie stosownego zabiegu.

Jak zapobiegać nadmiernemu łzawieniu oczu?

Zastanawiasz się, co zrobić, żeby oczy nie łzawiły? Warto zacząć od przestrzegania kilku prostych zasad. Przede wszystkim należy dbać o dobre oświetlenie w miejscu pracy i robienie przerw w trakcie korzystania z komputera, czytania czy oglądania telewizji. Warto regularnie wietrzyć pomieszczenia i używać nawilżaczy powietrza. Wychodząc z domu, warto wziąć okulary przeciwsłoneczne z odpowiednim filtrem, które stłumią silne promieniowanie UV. Ponadto wykonanie solidnego demakijażu przed pójściem spać – najlepiej przy użyciu hipoalergicznego preparatu – może znacznie zmniejszyć ryzyko łzawienia oczu po przebudzeniu.

Kiedy zgłosić się do lekarza?

Jeśli oko łzawi przez krótki czas i wynika to z silnych emocji, zmęczenia lub kontaktu z czynnikami drażniącymi, taki stan prawdopodobnie jest tymczasowy i nie wymaga zwykle interwencji lekarskiej. Jeśli jednak nadmierne łzawienie jednego lub obojga oczu jest przewlekłe i/lub towarzyszą mu takie objawy, jak ból, pieczenie czy zaczerwienienie, warto zgłosić się do lekarza, aby wykluczyć poważniejsze schorzenia.

Znaczenie konsultacji okulistycznej

Regularne dbanie o zdrowie naszych oczu jest niezwykle ważne. Narząd wzroku jest jednym z najbardziej wrażliwych organów w ciele człowieka i często bywa narażony na różnorodne uszkodzenia albo choroby. Intensywne łzawienie oczu, zwłaszcza współwystępujące z innymi dolegliwościami, takimi jak ból, swędzenie, pieczenie czy zaczerwienienie oka, powinno skłonić Cię do konsultacji z okulistą. Nie ignoruj sygnałów, które wysyła Ci Twoje ciało – konsultacja okulistyczna może pomóc w utrzymaniu zdrowia oczu i zapobieganiu dalszym komplikacjom.