Zmiany w obrębie widocznej części oka stanowią cenne źródło informacji, zarówno dla pacjenta, jak i dla lekarza. Dlaczego? Ponieważ niejednokrotnie mogą być sygnałem zaburzeń w działaniu narządu wzroku (oraz innych organów). Plamki na oku mogą przybierać różny kolor, w zależności od podłoża i przyczyny. Zaobserwowałeś na swojej gałce ocznej czarną kropkę? Dowiedz się, co może ją powodować, jakie objawy jej towarzyszą i kiedy warto skonsultować się z lekarzem.
Czarna plamka na oku, nazywana także mętem, to stan, w którym na siatkówce występuje ciemna plama. Najczęściej nie stanowi zagrożenia i jest jedynie łagodną zmianą barwnikową, powstałą z melanocytów – komórek pigmentowych wytwarzających melaninę, czyli barwnik nadający kolor skórze, włosom i tęczówce oka. Choć czarna plama na oku może budzić niepokój, w większości przypadków zjawisko to nie jest groźne. Jednak nie jest to regułą. Inaczej jest chociażby w przypadku, gdy przebarwienie pojawia się nagle lub towarzyszą mu niepokojące symptomy – wówczas zmiana wyglądu oka może sygnalizować poważniejsze zaburzenia w obrębie narządu wzroku. Nagłe pojawienie się czarnej plamy w oku może wskazywać na problemy zdrowotne takie jak odwarstwienie siatkówki, związane z wiekiem zwyrodnienie plamki żółtej (AMD), niedrożność naczyń czy inne choroby oczu.
Czarna plamka w oku może mieć różne przyczyny – od całkowicie niegroźnych po bardziej poważne. Jednym z najczęstszych powodów jej pojawienia się są męty w oku, czyli małe punkty, cienie, nitki lub kropki unoszące się w polu widzenia. Powstają one zwykle w wyniku zmian na ciele szklistym – przezroczystej, galaretowatej substancji wypełniającej wnętrze gałki ocznej. Czarne kropki przed oczami są efektem rzucania przez męty cienia na siatkówkę. Męty przed oczami najczęściej występują po 40. roku życia, ponieważ ryzyko ich pojawienia się rośnie wraz z wiekiem. Jednak czarne kropki w oku mogą również pojawić się u znacznie młodszych osób – nawet u dzieci. Męty mogą mieć różne kształty i rozmiary. Mogą przyjmować formę kropek, nitek, plam, zygzaków, a nawet przypominać pajęczynę czy pętlę. Szczególnie widoczne są przy patrzeniu na jasne tło, takie jak niebo, ściana czy ekran komputera. W większości przypadków są one nieszkodliwe i nie wymagają leczenia. Jednak ich nagłe pojawienie się, zwłaszcza jeśli towarzyszą im błyski światła lub gwałtowne pogorszenie widzenia, może wskazywać na poważniejsze problemy. Czarne plamki na oku podczas widzenia mogą być objawem:
Czarna kropka na oku najczęściej nie stanowi powodu do niepokoju. Są jednak sytuacje, gdy należy skonsultować się z okulistą. Jak powiedzieliśmy wcześniej, czarna plama na oku jest szczególnie niebezpieczna, gdy pojawia się nagle. Natychmiastowej interwencji medycznej wymagają również przypadki, gdy towarzyszą temu inne objawy, takie jak:
Aby dokładnie określić przyczynę pojawienia się czarnej plamki w oku, warto jak najszybciej udać się do okulisty. Podczas wizyty lekarz dokładnie obejrzy oko i oceni, czy wymagane są dalsze badania. Warto tutaj podkreślić, że niewątpliwie ważna jest współpraca pacjenta ze specjalistą. Należy poinformować lekarza o wszelkich objawach towarzyszących – bólu, zaburzeniach widzenia czy nagłym pojawieniu się ciemnych plam na oku. Dzięki temu możliwe jest postawienie prawidłowej diagnozy i szybkie wdrożenie odpowiedniego leczenia, co zwiększa szansę na zachowanie dobrego wzroku.
