Nerwica a wzrok – jak lęk wpływa na widzenie?

Zaburzenia nerwicowe, w tym nerwica lękowa, stają się coraz częstszym problemem zdrowotnym. Dotykają znaczną część społeczeństwa – szacuje się, że ich objawów przynajmniej raz na całe swoje życie doświadczyło aż 25% ludzi. Nerwica może przejawiać się nie tylko objawami psychicznymi, np. silnym lękiem w postaci ataków paniki, fobii, natręctw czy problemów ze snem i koncentracją. Przypadłość ta może również manifestować się w ciele poprzez różne nieprzyjemne reakcje, między innymi problemy ze wzrokiem.

Czym jest nerwica i jak objawia się w ciele?

Nerwica to zaburzenie psychiczne z grupy zaburzeń lękowych, które jest związane z odczuwaniem nasilonego lęku i niepokoju. Cechą typową dla tej przypadłości jest obecność stałego, przewlekłego lęku, nieproporcjonalnego do rzeczywistych zagrożeń. Może on trwać miesiącami czy nawet latami, utrudniając funkcjonowanie w codziennym życiu. U osób zmagających się z nerwicą obserwuje się szereg objawów powodujących wysoki poziom dyskomfortu osobistego. Do najczęstszych objawów należą:

• silny lęk, niepokój, napięcie, drażliwość,
• trudności z koncentracją,
• zaburzenia snu (trudności z zasypianiem, wybudzanie się w nocy),
• obsesje, fobie, ataki paniki,
• zaburzenia pamięci,
• brak poczucia chęci i motywacji,
• chwiejność emocjonalna,
• doświadczanie poczucia derealizacji.

Jak wspomniano wcześniej, nerwica może także manifestować się w ciele, wywołując różnorodne dolegliwości fizyczne zwane objawami somatycznymi. Lęki mogą „ukrywać” się pod postacią takich dolegliwości jak:

• kołatanie serca, duszności, uderzenia gorąca, wrażenie ucisku w klatce piersiowej,
• bóle głowy, bóle brzucha, bóle kręgosłupa,
• zawroty głowy, nadmierne pocenie się, drżenie rąk,
• zaburzenia mowy, równowagi,
• zaburzenia seksualne (np. spadek libido),
• nerwicowe zaburzenia wzroku, słuchu.

Dolegliwości te mają realny wpływ na codzienne życie. Symptomy zwykle nasilają się w sytuacjach dużego napięcia i stresu, co może prowadzić do izolacji społecznej, problemów w pracy czy obniżenia ogólnej jakości życia.

Objawy wzrokowe wywołane przez nerwicę

Związek między nerwicą a problemami ze wzrokiem jest skomplikowany i dotyka wielu osób cierpiących na zaburzenia lękowe. Objawy ze strony oczu często mogą stanowić pierwsze sygnały ostrzegawcze zaburzeń o podłożu psychicznym. Pacjenci, u których zdiagnozowano zaburzenia nerwicowe, mogą doświadczać takich problemów okulistycznych jak:

• ból gałek ocznych – może być wynikiem napięcia mięśni wokół oczu, które jest reakcją na stres i lęk,
• fotopsje, czyli błyski w polu widzenia – występują jako skutki nieprawidłowego pobudzenia struktur oka lub układu nerwowego, co może być potęgowane przez stany lękowe i napięcie związane z nerwicą,
• drganie powiek – mimowolne skurcze mięśni oka, będące często wynikiem napięcia nerwowego, zmęczenia i chronicznego stresu,
• zaburzenia widzenia na tle nerwowym – np. słaba ostrość wzroku, niewyraźne widzenie, falowanie obrazu, drżenie i migotanie obrazu, które mogą wystąpić w przebiegu nerwicy, szczególnie lękowej,
• zespół suchego oka – objawy nerwicy ocznej obejmują zmniejszone wydzielanie łez,
• światłowstręt – u osób z nerwicą często występuje nadwrażliwość na bodźce wzrokowe, szczególnie uciążliwe jest przebywanie w jasno oświetlonych pomieszczeniach.

Wszystkie te objawy są ściśle związane ze stresem i napięciem towarzyszącym nerwicy, które bezpośrednio wpływają na pracę narządu wzroku. Choć dolegliwości te bywają nieprzyjemne i niekiedy niepokojące, zrozumienie ich źródła pomaga lepiej radzić sobie z codziennymi trudnościami i świadomie dbać o zdrowie psychiczne i wzrok.

Jak odróżnić objawy nerwicowe od chorób oczu?

Dolegliwości wzrokowe mogą mieć różne przyczyny, niekoniecznie związane z nerwicą. Najważniejsze jest określenie prawdziwego źródła tych objawów. Pamiętaj, że może to zrobić jedynie specjalista – samodiagnoza może być myląca. Pogarszający się wzrok może mieć zarówno podłoże psychosomatyczne, jak i organiczne. Nerwicowe zaburzenia widzenia mogą nasilać się w sytuacjach stresowych, przy zmęczeniu i ciągłym poczuciu niepokoju. Gdy organizm się wycisza, a napięcie nerwowe spada, wiele objawów może ulec złagodzeniu lub całkowicie zniknąć. Wynika to z faktu, że często takie objawy są związane z napięciem mięśniowym w obrębie oczu. Natomiast w przypadku chorób organicznych narządu wzroku, np. jaskry, zaćmy czy zwyrodnienia plamki, symptomy zazwyczaj utrzymują się niezależnie od stanu emocjonalnego.

Leczenie objawów wzrokowych o podłożu nerwicowym

Szacuje się, że nerwica lękowa jest jednym z najczęściej rozpoznawanych problemów natury psychicznej na świecie. Czasami mówi się o niej, że jest chorobą cywilizacyjną. Zaburzenia widzenia często współwystępują z nerwicą, co może stanowić wyzwanie zarówno dla pacjentów, jak i specjalistów. Dlatego ważne jest, aby poszukać wsparcia, jeśli dostrzeżesz objawy obu tych stanów. Gdy pojawią się zaburzenia widzenia, warto niezwłocznie skonsultować się z okulistą. Pilnej wizyty wymaga:

• nagła utrata wzroku,
• problemy takie jak falowanie, drżenie czy migotanie obrazu oraz znaczące pogorszenie widzenia.

Jeśli towarzyszy im silny ból oka, promieniujący do głowy, również konieczne jest jak najszybsze spotkanie z lekarzem. Jeśli okulista i neurolog wykluczą organiczne podłoże zaburzeń wzroku i okaże się, że problemy pacjenta mają charakter nerwicowy, wówczas skuteczna może okazać się psychoterapia.